Маркетплейсте бизнесті алға бастыру кезінде жиі жіберілетін 10 қателік
Оларды болдырмау жолдары мен мүмкін шешімдері
Антон Соколов
Jusan Дүкенінің өнімдерді дамыту директоры
Мақаланың мазмұны
Маркетплейстерде сауда жасайтын кәсіпкерлердің көбісі дүкендерін ілгері бастырам деп, бірдей қателерге ұрынады. Мұндай қателердің ең кең таралғандарын бір мақалада жинап, алдын алу жолдары туралы сіздерге айтып береміз.
#1. Тауардың түрін таңдауда жаңылысу
Кәсіпкерлер тауарды нарықтағы нақты сұраныс емес, жеке басының қалауы бойынша таңдағаны қате боп саналады. Мұндай жағдайда қажетсіз тауарды көп мөлшерде сатып алып, шығынға ұшырау қаупі бар.
Мәселенің шешімі: мақсатты аудиторияға не қажетті екенін талдаңыз. Маркетплейстердің талдау жасауға арналған өздерінің ішкі құралдары бар. Олар клиентке не тартымды не екенін, жарнамалық науқандардың тиімділігін және т.б. түсінуге көмектеседі. Сатып алушының қажеттілігін жабатын, нарықта аналогы аз тауарды таңдаған жөн.
#2. Сапасы нашар тауарды алға жылжыту
Мінекей, кәсіпкер терең талдау жүргізіп, сатып алушылар арасында сұранысқа ие және әлі аса игерілмеген тауашадағы тауарларды таңдады делік. Жеткізушілерді тауып, бірінші топтамаға тапсырыс бергеннен кейін сауданы іске қосты. Шынымен де, клиенттер тауарға белсенді түрде тапсырыс бере бастады. Бірақ сатып алушылар тапсырыстарын алғаннан кейін тауардың сапасы нашар екеніне көздерін жеткізді. Дүкен туралы теріс пікірлер жазып, төмен бағалар қоя бастады.
Мәселенің шешімі: тауардың сапасына назар аударыңыз. Тауар жеткізушілерін таныстар арқылы тауып, олармен төмен бағаға келіскен тауардың сапасына ешқандай әсер етпесе ғана қолайлы. Кәдімгі дүкенмен салыстырғанда маркетплейстегі өнімнің көп мөлшерде тапсырыс берілгені және сатылғаны жақсы беделге кепілдік бермейді. Ақауы бар тауар топтамасы келіп түскенде, бағасын төмендертіп сатқан жөн. Осылайша, ең болмағанда, теріс пікірлер мен төмен бағалардан сақтану мүмкін болады.
#3. Тауарға тым көп не тым аз мөлшерде тапсырыс беру
Тағы бір кең таралған қате — кәсіпкер тауарға «едәуір көп» мөлшерде тапсырыс берді. Алайда іс жүзінде сатулар саны болжағаннан аз болды. Басқа жағынан, тауарға аз мөлшерде тапсырыс берген де қате. Сатушы тауарға қайта тапсырыс беруге үлгермесе, сатып алушылар сондай тауарды басқа дүкеннен де таба алады.
Мәселенің шешімі: талдауды тек сауданы бастамас бұрын ғана жасап қоймаңыз. Тауарды бір-екі күннің ішінде сатылып кететін шағын топтамалармен жеткізіп, сату динамикасын анықтаңыз. Сату басталғаннан кейін жиі тапсырыс берілетін тауарларды анықтап, олардың жеткізу көлемін ұлғайтыңыз. Қалдықтардың санын қадағалап, жеткізу мерзімін ескере отырып, қорларды толықтырып отыруды ұмытпаңыз.
#4. Қанша жыл өтсе де, баға өзгермейді
Тауардың бағасы өндіріс, логистика шығындары мен маркетплейстің комиссиясына байланысты. Бәсекелестермен салыстырғанда дүкеніңіздегі өнімнің тым жоғары бағасы клиенттердің көңіліне күмән ұялатуы мүмкін. Басқа жағынан, бағаның төмен болғанынан сатушының шығынға ұшырау қаупі бар.
Мәселенің шешімі: бәсекелестердің сіздің тауарыңызға ұқсас өнімдерінің бағаларын қарап, юнит-экономиканы есептеңіз. Тауар бағасының 30–50% жеңілдіктер мен акцияларға салыңыз. Бизнестің шығындарын да есепке алыңыз.
#5. Тауардың нашар түрі
Сатып алушы назар аударатын бірінші нәрсе — тауар карточкасы. Тауарыңыздың суреттері бір үлгідегі ақ фонда жасалып, сипаттамасы аз болса, ұқсас компаниялардың ұсыныстары арасында көзге ілінбей қалуы мүмкін.
Мәселенің шешімі: сапалы фотосуреттер жасап, қызықты әрі тартымды дизайн әзірлеңіз. Тауар сипаттамасында негізгі ақпаратты көрсетіңіз. Кәдімгі дүкенде сатып алушы тауардың сапасын қолмен ұстап бағалай алатын болса, интернетте тек сатушы ұсынған ақпаратқа сүйене алады. Тауардың сапалы карточкаларын әзірлеуге бір рет күш жұмсап, болашақта жарнамадан үнемдеуге болады.
#6. Сатып алушылардың пікірлерін елемеу
Маркетплейстегі сатушының беделі клиенттің пікіріне тікелей байланысты. Тауардың жоғары сапасы мен оны тез жеткізілуіне қарамастан, клиенттің әсерін ешқашан болжай алмайсыз. Сатып алушының көңіл-күйі нашар болғандықтан ғана теріс пікір жазуы мүмкін. Мұндай жағдайда сатушының беделіне нұқсан келеді: жаңа клиенттердің тауарды сатып алу шешіміне басқа сатып алушылардың пікірлері жиі әсер етеді.
Мәселенің шешімі: барлық пікірлерге көңіл бөліңіз. Оң пікірлерге алдын ала дайындалған үлгі бойынша жауап берсеңіз болады. Мысалы, клиентке алғысыңызды білдіріп, дүкеніңізден көбірек сатып алуға шақыра аласыз. Жағымсыз және көлемді пікірлерге жеке тәртіппен жауап беру ұсынылады — осылайша клиенттеріңізге қамқор екеніңізді көрсетесіз.
#7. SEO-ны дұрыс пайдаланбау
SEO-талдау сапасыз болғандықтан, тауардың сатып алушының көзіне көрінуі мен конверсиясы төмендейді. Бірақ кілт сөздерді шамадан тыс пайдаланған да дұрыс емес. Мұндай жағдайда тауар сатып алушының іздеу сұрауларына сәйкес келмей, клиентті шатастырады.
Мәселенің шешімі: SEO-талдауын жүргізіңіз. Тауардың тақырыбы мен сипаттамасында кілт сөздерді жазыңыз. Үйде киетін аяқ киім сатсаңыз, «спорттық аяқ киім» сияқты кілт сөздерді пайдаланбаңыз.
#8. Сертификаттау мен құжаттаманың болмауы
Тауарлардың кейбір санаттары міндетті сертификаттауды немесе рұқсат құжаттамасын талап етеді. Маркетплейсте жұмыс бастар алдында мұндай құжаттарды сұрамауы да мүмкін. Алайда сатушы қажетті талаптарды елемесе, оның тауарын бұғаттап, ал өзіне — айыппұл салынып немесе тіпті құқықтық қиындықтарға тап болу қаупі бар.
Мәселенің шешімі: тауардың сапасын растайтын сертификаттарды, тауар белгісін тіркеу туралы куәлік немесе бренд тауарларын сатуға рұқсаты бар хатты алдын ала дайындаңыз. Тауарыңызға таңбалау қажет болса, оның рәсімделгеніне көз жеткізіңіз. Тауар сапасы растау сатып алушының сенімін арттырады.
#9. Жарнама сапасына немқұрайлы қарау
Уақыт өте келе бір жарнамалық науқанның тиімділігі төмендейді. Сатушы маусымдық тауармен сауда жүргізсе, — мысалы, шомылу киімі, — ондай тауарды қаңтарда белсенді жарнамалау қажет емес. Сапасыз жарнама сатылым санын төмендетуі де мүмкін.
Мәселенің шешімі: жарнаманың өзектілігін үнемі талдап отырыңыз. Жарнама науқаны кезінде карточка статистикасы, сілтеме бойынша өту саны, конверсиясы айтарлықтай төмендесе, маркетинг стратегиясын өзгертіңіз. Блогерге жарнамаға тапсырып бермей тұрып, бәсекелестердің сіздің тауарыңызға ұқсас өнімдерін жарнамалағанына көз жеткізіңіз. Мұндай жағдайда сіздің тауарыңызды жарнамалаған әлдеқайда оңай болады.
#10. Интернет-алаңының ережелеріне назар аудармау
Әрбір маркетплейс-платформаның өз ережелері мен шарттарын қатаң сақтау қажет. Не болмаса айыппұл салынып, тауар не сатушының өзін бұғаттау қаупі бар.
Мәселенің шешімі: сатушы мен маркетплейс арасындағы шартты мұқият зерттеңіз. Сұрақтар мен түсініксіз жайттарды интернет-алаңының менеджерлерінен немесе заңгерлерден анықтаңыз.
Мұндай қателіктер макретплейстегі көптеген сатушыларда кездеседі. Жоғарыда аталған қателіктердің біреуімен бетпе-бет келсеңіз, енді оларды алдын алу жолдарын біліп, болашақта болдырмайтын боласыз.