Ауыл тұрғындарына бизнес ашу үшін жеңілдетілген несиені алу жолдары

Мемлекет ауыл тұрғындарының кәсіп ашып, табыс табуына барынша қолдау көрсетеді. Ол үшін «Ауыл аманаты» бағдарламасы әзірленіп, оның аясында ауыл тұрғындары өз ісін ашып, оны дамытуға 2,5 пайызбен жеңілдетілген несие ала алады. Мұны үйден шықпай-ақ, онлайн алуға болады. Несиені қалай, не үшін және қандай шарттармен алуға болатынын осы мақалада айтып береміз.

Жобаның мәні

«Ауыл аманаты» — ауыл тұрғындары мен ауыл шаруашылығы кооперативтеріне шағын несие беру бағдарламасы. Жоба кәсіпкерлікті дамыту арқылы ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартып, табысын арттыруды көздеген.

Жоба бүкіл Қазақстан бойынша жұмыс істейді, операторлары — әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК), әр қаланың өз ӘКК-сы бар.

Несие қандай мақсаттарға беріледі

Жаңадан бастаған және бірнеше жыл жұмыс істеп жатқан кәсіпкерлер келесі бағыттар бойынша несие ала алады:

• мал басын көбейту — мал, құс және басқа да жануарларды сатып алу;
• өсімдік шаруашылығын өркендету, жылыжай салу және оларды дамыту;
• ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін жабдықтар сатып алу (шарты — жеткізушіден кемінде бір жыл кепілдігі бар су жаңа жабдық);
• ауыл шаруашылығы бизнесін дамытудың барлық түрлері, бордақылау алаңдары мен сүт фермаларын салу;
• ауыл шаруашылығына жатпайтын басқа бағыттардың бизнес-жобалары.

Несие көлік, жақын туыстарынан мал немесе ғимараттар мен үйлерді одан әрі жалға беру үшін сатып алуға берілмейді.

Бөлінген ақшаны жеткізушілерге тек шоттан шотқа аудару арқылы жұмсау керек (қолма-қол ақшасыз төлем жасау) және кем дегенде бір жаңа жұмыс орнын ашу (ЖК-ның өзінен басқа). Мал сатып алғанда, берілген соманың кем дегенде 50 пайызын асыл тұқымды мал өсіруге жұмсау керек, ақшаның мақсатына сай жұмсалуын бақылау үшін әрбір малға микрочип салынуы керек.

Қарыз алушыға қойылатын талаптар

• жобаны іске асыру орны бойынша ЖК ретінде тіркелу;
• басқа несиелер бойынша кешіктіру мен салық қарыздарының болмауы;
• кепілмен қамтамасыз ету;
• жасы — 21 жастан бастап зейнеткер жасына дейін;
• ауыл шаруашылығын жүргізу үшін қажетті ресурстардың (жер учаскесі) болуы.

Несие шарттары

Несиелеу мерзімі

Микрокредит мерзімі — 5 жылға дейін, мал шаруашылығындағы жобаларға — 7 жылға дейін.

Несие сомасы

Ауылдық елді мекендерде және шағын қалаларда несиенің ең жоғарғы сомасы — 2,5 мың АЕК (2024 жылы 9 230 000 теңге). 

Фермерлерге кооперативтерге бірігу тиімдірек. Шаруа (фермер) қожалықтары немесе ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін зәкірлік кооперацияны дамытуға арналған несиелер 8 мың АЕК-ке (2024 жылы 29 536 000 теңге) дейін құрайды.

Сыйақы мөлшерлемесі

Жылына 2,5% дейін.

Жеңілдетілген демалыс

Негізгі борышты өтеу бойынша 12 айға дейін жеңілдікті кезең қарастырылған.

Кепіл

Негізгі кепіл ретінде кез-келген жылжымайтын мүлік, соның ішінде ауылда орналасқан мүлікті де алуға болады. Оның құны несие сомасын 100% жабу үшін жеткілікті болуы керек. Қосымша кепіл ретінде жылжымалы және жылжымайтын мүлік (жер учаскелері, жабдықтар, көліктер, арнайы техника) жарайды.

Егер жеке меншіктегі кепіл болмаса, онда меншік иесінің келісімін нотариалды рәсімдеу арқылы туыстарының немесе таныстарының кепілін пайдалануға болады.

Өтініш беру үшін қажет құжаттар

Құжаттардың көбісі жүйеден автоматты түрде алынады. Бірақ кейбір құжаттарды алдын ала дайындаған жөн:

• кепіл болатын мүлік құжаттары (egov.kz сайтынан жүктеуге болады);
• мүлікті кепіл ретінде беру туралы нотариалдық келісім (басқа біреудің мүлкі болса);
• тәуелсіз сарапшының кепілді бағалау туралы есебі;
• соңғы үш жылдың салық есептілігі.

Несие алу үшін өтініш беру

1. Kezekte.kz сайтына кіріңіз. «Қызметтер» бөлімінде «Ауыл Аманаты» бетіне өтіңіз.
2. «Тапсырыс беру» түймесін басыңыз, пайдаланушы түрін таңдаңыз — ЖК, ЭЦҚ көмегімен сервиске кіріңіз.
3. «Несиелі өнім» таңдап, «Іздеу» түймесін басыңыз — сізге қатысты аймақтың ӘКК-сы көрсетіледі, оны басыңыз.
4. Несие туралы ақпаратты енгізіңіз: несие сомасы, табыс сомасы, несие мерзімі, төлем күні, төлем түрі (дифференциалды немесе аннуитетті).
5. Артық төлем сомасы көрсетілген алдын ала төлем кестесі шығады.
6. Egov.kz арқылы жеке деректеріңізге рұқсат беріңіз. Телефон нөміріңізге жеке деректерге рұқсат беру туралы SMS келеді, сіз оған «511» хабарламасымен жауап беруіңіз керек.
7. Несие алу үшін жұбайыңыздың келісімін алыңыз, ол кісіге де растау туралы SMS келеді.
8. Кредиттік бюродан ақпарат алуға келісім жасалады, оған ЭЦҚ арқылы қол қою қажет.
9. Деректерді енгізу кезеңінде несиенің алу мақсатын көрсету керек. Мысалы, «Атауы» өрісіне «Ірі қара мал сатып алу», бас саны — 5, сомасы — 1 млн теңге деп енгізіңіз. Егер сіз әр түрлі жануарларды сатып алуды жоспарласаңыз, онда әр түр үшін «Қосу» түймесін пайдаланып, бөлек деректерді енгізу керек. Дәл сол парақшада қарыз алушының үш байланысушы тұлғасының мәліметтерін енгізіңіз. Сондай-ақ, соңғы үш жылдағы салық есептілігін жүктеп қойыңыз. Салық берешегі өрісін толтырудың қажеті жоқ — ол салық деректер қоймасының негізінде автоматты түрде жүктеледі. Кепіл берушіні (өзіңізді немесе жақыныңызды), ЖК тіркеу күнін және хабарлама нөмірін таңдаңыз.
10. Кепіл мүлкін көрсетіңіз — түрі (тұрғын үй, үйжай, жер учаскесі), кадастрлық нөмірі, салынған жылы, қабырға материалы. Сол бетте кепілдікті қамтамасыз етудің құқық белгілейтін құжаттарын, тәуелсіз бағалау компаниясының кепілді бағалау туралы есебін жүктеңіз.
11. Соңғы кезең — ЭЦҚ арқылы несиелік өтінімге қол қою және «Сақтау» түймесін басу.
12. Өтінім сақталды, бірақ әлі жіберілмеді. Деректердің дұрыстығын тағы бір рет тексеріп, «Қарастыруға жіберу» түймесін басыңыз.

Өтініміздің күйін жеке кабинетте тексеруге болады. Өтініш берушінің барлық жүктелген деректері де осы жерден көрінеді. Өтініштер үш сағат ішінде қарастырылады.

Несиені мақұлдауға кері әсер ететін факторлардың жоқтығы әсер етеді. Олардың ішіне Бірінші кредиттік бюроның тексеруі, төлем қабілеттілігі мен сенімділікті тексеру кіреді. Барлық ақпарат электронды үкіметтің дерекқорынан автоматты түрде алынады.

Толық ақпаратты Amanat партиясының филиалдарынан немесе 8-800-080-4441 нөмірі бойынша білуге болады.

Кәсіпкерлер өз ісін ашу үшін мемлекеттің қолдауына қол жеткізе алады. Жүзе асқан мысалдар көп — ауыл тұрғындары жылыжайлар, мал бордақылау алаңдары, сүт фермалары, құс фабрикалары, жартылай фабрикаттар шығаратын цехтар, шұлық, көрпе, үй киімдерін шығаратын тоқыма цехтарын салып жатыр. Мемлекет ауыл шаруашылығы кооперативтеріне қызығушылық танытады, сондықтан фермерлердің кооперативтерге бірігіп бизнес құруы орынды.