Қазақстанда оңайлатылған ЖК ашу
Кәсіпкерлерге арналған ең жеңіл және қолайлы режим — оның салықтары мен есептері аз болғанымен, шектеулері бар
Мақаланың мазмұны
ЖК — бұл жеке шағын бизнес ашудың ең жеңіл және заңды жолы болып табылады. Жеке кәсіпкер басқа ұйымдармен жұмыс істеп, қызметкер жалдап, тапқан табысын өз еркімен жұмсай алады. Сонымен қатар, ЖК зейнетақы жарнасын төлегендіктен, қызметкерде жұмыс стажы есептелетін болады.
ЖК тіркеу алдында жасалатын қадамдар
Тіркеу бұрын қызмет түрі мен салық режимін таңдау керек. Оны алдын-ала істеу керек, себебі тіркеу кезінде сәйкес тармақтарды толтыру қажет болады.
ЖК қызмет түрлері
Елімізде экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші — ЭҚЖЖ бар. Онда мал шаруашылығынан бастап, бағдарламалық жасақтама әзірлеуге дейінгі кәсіпкерліктің барлық түрлері аталған.
Жіктеуіш бойынша қызметтің үш түрін таңдауға болады:
- Қызметтің негізгі түрі — басты табыс көзі.
- Қызметтің қосымша түрі — негізгіге қарағанда азырақ табыс әкелетін қызмет түрі.
- Қызметтің қосалқы түрі — негізгі және қосымша қызмет түрлерін сүйемелдейтін қызмет түрі: тасымалдау, сақтау, сатып алу, өнім өткізуді дамыту, тазалау, жөндеу, күзет және тағы басқа мақсаттарда пайдаланады.
Қажетті ЭҚЖЖ-ны таңдау барысын телеграмдағы боттың көмегімен жеңілдете аласыз.
ЖК қызмет түрінің коды
Әр қызмет түрінің өзіне сәйкес коды болады, ол код қызметтің бөлімін, тобын, класын және ішкі класын анықтайды.
Мысалы, егер сіз азық-түлік дүкенін ашатын болсаңыз, негізгі қызмет түрі ретінде 47.11.1 «Сауда алаңы 2 000 ш.м-ден кем сауда объектілері болып табылатын мамандандырылмаған дүкендерде көбінесе тамақ өнімдерін, сусындар мен темекі өнімдерін бөлшек саудада сату» кодын таңдауыңызға болады.
Егер оның жанында көкөніс киоскісін ашқыңыз келсе, қосымша қызмет түрі ретінде 47.21.1 «Сауда алаңы 2 000 ш.м-ден кем сауда объектілері болып табылатын мамандандырылған дүкендерде жеміс-жидектер мен көкөністерді бөлшек саудада сату» кодын таңдауға болады.
ЖК салық режимдері
Салық төлеу және есеп беру кәсіпкерліктің салық режиміне сәйкес жүзеге асырылады.
Салық режимдерінің негізгі түрлері:
- ЖБР — жалпыға бірдей белгіленген салық режимі.
- Оңайлатылған — оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режимі.
- Патент — патент негізіндегі арнаулы салық режимі.
- Бөлшек салық — бөлшек салық арнаулы салық режимі.
- Мобильді қосымша — арнайы мобильді қосымша қолданылатын арнаулы салық режимі.
- Тіркелген шегерім — тіркелген шегерім пайдаланатын арнаулы салық режимі.
- Шаруа немесе фермер қожалығының арнаулы салық режимі.
Бұл мақалада оңайлатылған ЖК ашу туралы айтатын боламыз. Басқа салық режимдері туралы мына сілтемеге өтіп оқыңыздар:
Оңайлатылған ЖК
Оңайлатылған ЖК — бұл кәсіпкерлерге арналған ең жеңіл және қолайлы салық режимі. Оны сауда, қоғамдық тамақтану және басқа да қызмет түрлері үшін таңдауға болады. Бірақ, бұл режимнің шектеулері бар — оңайлатылған ЖК-лерге акцизделетін тауарларды көтермелеп сату, лотерея ойнау, консультация қызметтерін көрсету және тағы бірнеше қызмет түрлерімен айналысуға болмайды.
Оңайлатылған ЖК шарттары:
- қызметкерлер саны — ЖК иесін қоса алғанда 30 адам;
- бухгалтерлік есеп жүргізбеуге болады, бірақ салық есебін міндетті түрде жүргізу керек;
- максималды жарты жылдық табысы — 24 038 АЕК-ке дейін, 2024 жылы 88 748 296 теңге;
- ҮИЖ — үш компонентті интеграцияланған жүйені қолдана отырып тапқан максималды жарты жылдық табысы — 94 086 АЕК-ке дейін, 2024 жылы 347 365 512 теңге.
ҮИЖ — бұл үш компонентті интеграцияланған жүйе. Оған мыналар кіреді:
- Онлайн-касса — қолма-қол ақшалай төлемдер мен карта арқылы төлемдер үшін
- POS-терминал — қолма-қол ақшасыз төлемдер үшін
- Тауарларды есепке алуды автоматтандыру жүйесі
ҮИЖ-ні салық комитетінде тіркеу қажет. Оның компоненттерін бөлек те сатып алуға болады, бірақ ол қымбатырақ шығады. Сондай-ақ, ҮИЖ компонеттері салық органдарының талаптарына сәйкес келмеуі мүмкін, бұл жағдайда комитет оларды бөлек түрде тіркеуден бас тартады.
Сондықтан, мұнда салық органдарының мақұлдауынан өткен дайын шешімдерді пайдаланған жөн. Көпшілік пайдаланатын ҮИЖ-лер:
Аймақ бойынша шектеулер
Оңайлатылған ЖК тек қана бір елді мекен аумағында жұмыс істеуге тиіс. Мысалы, сіз Алматы қаласының түрлі аудандарында бірнеше сауда нүктесін аша аласыз, бірақ егер енді Алматы облысында нүкте ашқыңыз келсе, оңайлатылған ЖК шарты бұзылады, себебі Алматы облысы басқа елді мекенге жатады.
Оңайлатылған ЖК салықтары
Оңайлатылған ЖК жарты жылда бір рет жеке табыс салығын және ай сайын қызметкерлері үшін әлеуметтік төлемдерді төлеп отыруға тиіс. Кейбір жағдайларда ЖК ҚҚС есебіне тұруға тиіс, ал егер оның меншігінде мүлік, жер немесе көлік болса, онда ол үшін тиісті салықтарды төлеп отыруы қажет. Салық салу туралы толығырақ біздің басқа мақаламыздан оқыңыздар.
ЖК ашу тәртібі
ЖК тіркеу үшін мемлекеттік органдарға онлайн хабарландыру жіберу керек. Ол үшін электронды лицензиялау сайтында немесе екінші деңгейлі банктер қосымшаларында белгіленген үлгі бойынша өтініш беру керек. Тіркелу қызметі толығынан тегін.
ЖК-ны мемлекеттік қызмет арқылы онлайн тіркеу үшін тек қана электронды-цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) қажет. Оны ХҚКО-да немесе egov.kz электрондық үкімет сайтында алуға болады.
Elicense.kz-те ЖК ашу тәртібі
1. ЭЦҚ арқылы авторизациялану
2. «Қызмет көрсету» бөліміне өту → «Дара кәсіпкер ретінде қызметті бастағаны туралы хабарлама» → «Қызметке онлайн тапсырыс беру»
3. Деректерді толтыру:
- ЖК нақты мекенжайы
- ЖК атауы
- қызмет түрі (ЭҚЖЖ)
- салық режимі (ЖБР, оңайлатылған, патент, т.б.)
4. ЭЦҚ көмегімен өтінішке қол қою
Jusan Business қосымшасында ЖК ашу
Jusan Business мобильді қосымшасында да ЖК жылдам ашуға болады. Ол үшін JB қосымшасын жүктеп алып, телефон нөмірі мен ЖСН енгізіп, «ЖК тіркеу» деген экран шығады → «Тіркеуді бастау» → ЖК-ның аты-жөнін және қызмет мекенжайын толтыру керек → ЭҚЖЖ кодын таңдау → салық режимін таңдау → өтінімді растау.
Содан кейін Jusan Business-те шот ашып, бизнесті дәл қосымшада басқаруға болады.
ЖК тіркелгені туралы elicense.kz порталындағы жеке кабинетте білуге болады:
- рұқсаттама берілгені туралы — «Менің рұқсат беру құжаттарым» бөлімінде;
- хабарлама келгені туралы — «Менің хабарламаларым» бөлімінде.
Ары қарай не істеу керек
Жеке кәсіпкер ретінде тіркеу туралы хабарландыру келген соң, бірден жұмыс істей беруге болады. ЖК ашылғаннан соң аталған хабарландыру расталды деп саналады. Енді табысты ресми түрде есептеу үшін клиенттерден төлем қабылдау тәсілдерін таңдау керек.
Клиенттерден төлем қабылдау тәсілдері
ЖК клиенттерден төлем қабылдау түріне байланысты келесілерді тіркеу керек:
- Онлайн-касса — қолма-қол ақшамен және банк карталары арқылы төлем қабылдау.
- ЖК шоты — қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдау.
- POS-терминал — төлемдерді карта және QR көмегімен қабылдау.
Шотты Jusan Business мобильді қосымшасында ашуға болады — бұл тез, тегін, әрі банкке барудың қажетісіз. Сондай-ақ, бірден карта және QR арқылы төлем қабылдайтын POS-терминалға тапсырыс беруге болады — оны банк қызметкерлері бір күнде жеткізіп, қосып береді.