ЖШС жарғысына өзгерістер енгізу

Қатысушылардың жалпы жиналысын өткізіп, хаттама рәсімдеу

ЖШС жарғысына өзгерістер енгізу
Маржан Кобеева

Маржан Кобеева

сарапшы, SQIF Capital АҚ-ның заң департаментінің директоры

Мақаланың мазмұны

Бизнес өз жарғысына өзгерістер енгізуі қажет болатын жағдайлар болып тұрады. Мысалы, компанияның атауы немесе қатысушылардың құрамы, жарғылық капиталы немесе заңды мекенжайы өзгеруі мүмкін. Мемлекеттік органдарда қашан және қалай тіркелу керектігін анықтайық.

Жарғыға өзгерістер енгізілетін жағдайлар

ЖШС жарғысы — бұл компанияның қызметін реттейтін негізгі құжат. Оған әр түрлі себептермен өзгерістер енгізіледі, бірақ әрқайсысы мемлекеттік қайта тіркеуді қажет етпейді, кейде тиісті органдарды жай ғана хабарлау да жеткілікті. Енгізілетін өзгерістердің әрқайсысын қарастырайық.

Компанияның атауы өзгерсе

ЖШС атауын өзгерту міндетті түрде мемлекеттік қайта тіркеуді талап етеді. Әйтпесе, өзгерістер жарамсыз болып саналады. Бірақ компанияның БСН-ы өзгермейді.

Рәсімдеуді бастау үшін таңдалған жаңа атаудың бос екенін тексеру керек. Мұны egov.kz арқылы тегін және жылдам жасауға болады. Содан кейін ЖШС-ның стандартты қайта тіркеу процедурасы өтеді — оның қалай жүзеге асатынын және қандай құжаттар керек екенін осы мақалада жаздық:

ЖШС атауы өзгертілгеннен кейін оның мөрін, бланкілерін, құқық белгілейтін құжаттарын, маңдайшаларын өзгерту керек. Сондай-ақ, банк деректемелерін, контрагенттермен келісімшарттарды жаңартып, серіктестерге компания атауы өзгергені туралы хабарлау қажет. Келісімшарттарды қайта жасасудың қажеті жоқ, тек қосымша келісімдер дайындауға болады, яғни мәмілеге қатысушы ретінде ЖШС атауына қатысты тармақтарды ғана өзгертуге болады.

Егер директордың жеке куәлігінің деректемелері өзгерсе, онда бұл өзгерістерді құрылтай құжаттарына енгізудің қажеті жоқ — тек әділет органына хабарлау керек.

Жарғылық капитал өзгерсе

ЖШС-ны тек жарғылық капитал азайған жағдайда ғана қайта тіркеу қажет. Капитал ұлғайған жағдайда қайта тіркеудің қажеті жоқ, тек шешім қабылданғаннан кейін үш ай ішінде әділет органына хабарласа болады. Ол уақытқа дейін қосылған соманың кем дегенде 50% төлеу керек, әйтпесе әділет өкілдері хаттаманы қабылдамайды және дерекқорда тіркеуден бас тартады.

ЖШС-ны тіркеу кезінде жарғылық капитал 100 АЕК-тен (2025 жылы 393 200 теңге) төмен болмауы тиіс, шағын кәсіпкерлік субъектілерін, микроқаржы және төлем ұйымдарын қоспағанда.

Заңды мекенжай өзгерсе

Заңды мекенжайдың өзгеруі қайта тіркеуді қажет етпейді, тек хабарлама жіберген жеткілікті — бұл онлайн жасалады. Алдын ала келесі құжаттардың бірін дайындап қою қажет:

  • ЖШС-ның жаңа мекенжайын растайтын жалдау шарты
  • ғимаратты сатып алу-сату шарты
  • жеке тұлғаның оның мекенжайын заңды мекенжай ретінде пайдалануға нотариалды куәландырылған келісімі

Қатысушылардың құрамы өзгерсе

Компанияның құрылтайшыларының саны әр түрлі себептермен өзгеруі мүмкін — үлесті сатуы немесе сыйға тартуы мүмкін, сот шешімі бойынша мұраға қалдырылуы немесе иеліктен айырылуы мүмкін. Қалай болса да, қатысушылар құрамы өзгеретін болса, ЖШС жарғысына өзгерістер енгізу және қайта тіркеу керек.

Кәсіпкер компаниядан шығатын кезде иеліктен шығару (басқаға беру) келісімшартын дайындап қою қажет. Көбінде қатысушы ЖШС-дағы үлеске оны сатып алу-сату шартын жасасу арқылы өз құқығын береді. Құжат нотариалды куәландырылады.

Қызмет түрі өзгерсе

Егер компания қызмет аясын кеңейтсе немесе өзгертсе, онда ЭҚЖЖ бойынша жаңа қызмет түрлерін қосу арқылы жарғыны жаңарту қажет. Бұл ретте ЖШС-ны қайта тіркеу керек емес, бірақ негізгі немесе қайталама ЭҚЖЖ-ны өзгерту туралы шешім қабылданған күннен бастап бір ай ішінде әділет және статистика органдарын хабардар етуге тура келеді.

Жарғыға өзгерістер енгізу жолдары

ЖШС жарғысын өзгертудің екі тәсілі бар:

  • ескі жарғыға өзгертулер енгізу — бұл жағдайда құжат бұрынғы қалпында қалады, бірақ оған өзгертулері және/немесе толықтырулары бар құжат қосылады
  • өзгертулер енгізілген және күні жаңартылған жаңа жарғы жасау

Екінші нұсқа ыңғайлы болуы мүмкін, өйткені ескі жарғы мен оның қосымша түзетулеріне қарағанда бір құжатпен жұмыс істеу оңайырақ.

Жарғыны өзгерту барысы

Егер ЖШС-ның бір қатысушы болса, онда ол ғана жарғыға өзгерістер енгізу туралы шешім қабылдайды. Егер қатысушылар саны бірнеше болса, онда қатысушылардың жалпы жиналысын шақырып, жиналыс хаттамасын жасау керек. Шешімде немесе хаттамада келесі мәліметтер көрсетіледі:

  • құжаттың жасалған күні, орны және уақыты
  • өзгерістердің негізі — мысалы, қатысушылардың атын немесе құрамын өзгерту қажеттілігі
  • өзгерістердің мазмұны — мысалы, жарғының жаңа редакциясы немесе енгізілетін өзгерістер тізімі
  • егер бірнеше қатысушы болса, дауыс беру нәтижелері көрсетіледі — «дауыс беру», «қарсы шығу», «қалыс қалу»
  • ЖШС деректемелері — БСН, толық атауы
  • қатысушылардың немесе жалғыз қатысушының қолтаңбасы

Егер жиналыс бетпе-бет жүздесу ретінде өткізілсе, жиналыс төрағасы мен хатшысының аты-жөнін, күн тәртібін, қарастырылатын мәселелердің тізбесін және олардың әрқайсысы бойынша талқылау мәтінін қосымша көрсетуге болады. Егер жиналыс қашықтан өткен болса, онда оны өткізу әдісін қосуға болады, мысалы, бейнеконференция арқылы.

Содан кейін құжатқа енгізілетін өзгерістер дайындалады немесе жаңа жарғы жасалады. Өзгерістер түріне қарай қайта тіркеуге немесе хабарлама жіберуге өтінім беріледі. Қайта тіркеу барысында келесі құжаттарды дайындап қою керек:

  • қатысушының шешімі немесе қатысушылар жиналысының хаттамасы
  • жарғының жаңа редакциясы немесе өзгерістер көрсетілген қосымша
  • 6,5 АЕК мөлшеріндегі (2025 жылы 25 558 теңге) мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек
  • қатысушылардың жеке куәліктерінің көшірмелері
  • нотариалды куәландырылған құжаттар

Мемлекеттік органдар құжаттардың дұрыс болуын және талаптарға сәйкестігін тексереді. Өтінім субъектінің түріне қарай 1 күннен 5 күнге дейін қарастырылады.

 

ЖШС жарғысына енгізілген өзгерістерді мұқият қарап, жіберу керек: кейбір өзгерістерді енгізу үшін мемлекеттік баж төлеп, қайта тіркеуден өту керек, ал кейбіреулері бойынша мемлекеттік органдарға хабарлама жіберу ғана жеткілікті. Құжаттарда жіберілген қателер тіркеуден бас тартуға әкелуі мүмкін, бұл жағдайда тіркеу барысы кешіктіріліп, бизнеске заң тұрғысынан мәселелер туғызады. Барлық құжаттарды алдын ала дайындап, талаптарды орындау маңызды.