30 қараша 2022
ҚұнсыздануБаға барометрі (2022 қазан)
Негізгі тұжырымдар
- Ғаламдық экономикада инфляциялық қысымның әлсірей бастағаны байқалады. Өйткені тұтынушылық сұраныс төмендеуде. Әлемдік экономиканың даму келешегі бұлыңғыр бола түсті;
- Бағалардың жылдық өсу қарқыны 18.8%-ға жетті. Тұтыну қоржынының барлық бөліктері қымбаттады. Базалық инфляцияның көрсеткіші жалпы мәннен жоғары. Бұл инфляциялық үдерістердің кең және тұрақты сипатқа ие екендігін көрсетеді;
- Көкөністер мен жемістердің маусымға байланысты арзандауы тоқтады. Олардың инфляцияны бәсеңдетуге бағытталған әсері де басылды. Соған байланысты азық-түлік инфляциясы қайтадан өрши бастады. Ал азық-түлік емес және сервистік инфляция бәсеңдеді;
- Халықтың инфляциялық болжамы нашарлап, инфляцияның нақты деңгейінен асып түсті. Демек, қазақстандықтар инфляцияның көп ұзамай бәсеңдейтіні туралы пікірлерін өзгертті. Енді бағалардың ұзақ уақыт – кемінде 1 жыл бойы өсетіндігін күтеді;
- Инфляциялық болжамдар нашарлап жатыр. Бұл Ұлттық Банктің базалық мөлшерлеме бойынша шешім қабылдауға қатысты риторикасы және белгіленген тәсілдері аясында монетарлық шарттарды қатаңдатуға негіз болатын факторлардың бірі;
- Жақын болашақта біздің болжамымыз бойынша тұтыну бағаларының негізгі қозғаушы күші азық-түлік болады. Ішкі бағаларға өзіндік өндіріс көлемінің жеткіліксіздігі және азық-түліктің бүкіл әлем бойынша қымбаттауы әсер етуі мүмкін. Бірқатар елдердің өзіндік азық-түлік қаупсіздігін қамтамасыз етуге ұмтылуы азық-түліктің қымбаттауына әкеп соғуы ықтимал;
- Қазан айында тұтынушылық бағалардың өсуі Jusan Analytics-тің болжамдарына сәйкес келеді. Біздің болжам бойынша ағымдағы жылдың соңында инфляция 20.8-21.3%-ға дейін көтерілуі мүмкін.
Тақырып туралы толық мағлұматты төмендегі құжаттан оқыңыз
Айжан Әлібекова
Аға талдаушы30 қараша 2022
ҚұнсыздануҰқсас жаңалықтар
09 қазан 23
Жұмыссыз қалмау жолдары: еңбек нарығының болашағы туралы нені білу қажет
Дүниежүзілік экономикалық форумның сарапшылары (ДЭФ) бизнестің дамуы, мамандықтар мен дағдылар туралы алдағы 5 жылға жаңа болжамдар ұсынды. ДЭФ зерттеуі ірі жұмыс берушілер арасында жүргізілген сауалнамаға және олардың бизнесті, мамандықтарды және дағдыларды дамытуға қатысты болжамдарына негізделді. Сауалнамаға әлемнің барлық аймақтарын қамтитын 45 экономиканы және 27 салалық кластерді қамтитын, 11.3 миллионнан астам адам жұмыс істейтін 803 компания қатысты.
Негізгі тұжырымдар:
- Жұмыс берушілердің болжауынша жұмыс орындарының 23%-ы құрылымдық өзгеріске ұшырайды;
- «жасыл экономика» - жаңа жұмыс орындарының басты қайнар көзі;
- еңбек нарығы үшін ең үлкен қауіп – экономикалық сын-қатерлер;
- озық технологиялар бизнесті дамытудың басты қозғаушы күші болып қала бермек;
- сауалнама жүргізілген компаниялардың шамамен 75%-ы 2027 жылға қарай жасанды интеллектіні енгізуді жоспарлауда;
- 2027 жылға қарай бизнес-міндеттердің 43%-ға жуығын машиналар орындайтын болады;
- ең сұранысқа ие мамандық – жасанды сана және машиналық оқыту бойынша мамандар;
- талдамдық ой – мансап жемісті болуы үшін қажетті негізгі дағды;
- сауалнамаға жауап берген жұмыс берушілердің 47%-ы жұмысқа адам алуда олардың дағдыларын бағалайды, ал 45%-ы диплом талап етеді;
- алдағы бес жылда жұмыскерлерге қажетті дағдылардың 44%-ы ескіреді, 10 қызметкердің алтауы оқыту курстарынан өтулері керек болады;
- Қазақстанда жұмыспен қамтылғандардың 5%-ы ғана өздерінің біліктіліктерін жыл сайын арттырады.
Біржолғы зерттеулер
Бизнесеңбек нарығыАлександра Молчановская
06 қыркүйек 23
Қаржылық аналитика: күнделікті шығындарға қанша ақша жұмсаймыз?
Күнделікті өмірімізде ақшаны оңды-солды әртүрлі шығындарға жұмсайтынымыз белгілі. Шығындардың көлемі қажеттілігімізге, мән-жайларға және басқа да себептерге қарай әрқалай болып келеді.
Кейбіреулерге тамақтың сапалы болуы маңызды болса, басқалар тұрақты түрде несие өтеуге мәжбүр болады. Ал базы-біреулер көңіл көтеруге, демалуға
құмар келеді. Алайда мынадай сұрақтар жиі туындайды: қажеттіліктердің барлығына табысымыз жетеді ме? Лайықты, жайлы өмір сүру үшін қанша ақша керек? Біз өзімізді шығындарымыздың көлеміне қарап, орта тап өкілдеріне жатқыза аламыз ба?
Осыған байланысты біз базалық шығындарға, яғни әрбір адам немесе отбасы үшін сәл де болса жайлы өмір сүруге және негізгі өмірлік қажеттіліктерді қанағаттандыруға қажетті шығындарға талдау жүргізуді ұйғардық. Зерттеу нәтижесі бойынша біз Алматы мен Астана қызметкерлерін олардың табыстары мен шығындарына қарай 6 топқа бөлдік және сондай-ақ әрбір тапқа тиесілі мөлшерді анықтадық, мысалы әлеуметтік аз қамтылғандар, төмен қамтылғандар, төменгі орта тап, орта тап, табыс жоғары және толық қамтамасыз етілгендер.
Негізгі тұжырымдар:
- Ай сайын базалық шығындарға орта есеппен 246.3 мың теңге немесе жалақының 60%-ы кетеді.
- Ең көп шығындар жалақы алғаннан кейінгі алғашқы 4 күн ішінде жұмсалады екен.
- Мегаполистерде жайлы өмір сүру және барлық базалық шығындар үшін кем дегенде айына 450 мың теңге қажет.
- Барлық базалық шығындарды қанағаттандыру үшін Алматы мен Астанада жұмыс істейтіндердің жартысына жуығында (49%) шығындарды өтеу үшін жалақысы жете бермейді.
- Сонымен қатар жұмыскелер мен қалалар арасында айтарлықтай теңсіздік байқалады - Алматыда қаржылық тапшылыққа тап болатындардың саны Астанаға қарағанда 4 есе жоғары.
- Орташа тап өкілдеріне жалақылары 700 мыңнан 1.2 млн теңгеге дейін алатын жұмыскерлердің 4.4%-ы ғана жатады. Олардың күнделікті шығындары табыстарының 40-50%-ын құрайды.
- Табыстары орташа деңгейден жоғары жұмыскерлердің үлесі жұмыспен қамтылған халық ішінде бар болғаны 2%- ғы ие.
Біржолғы зерттеулер
Өмір сүру деңгейіТұтынушылық белсенділікАлександра Молчановская
Ең пайдалы ақпарат таратылымына жазылыңыз